कंपन्या निधी का उभारतात? टॉप 5 कारण

कंपन्या शेअरद्वारे निधी उभारतात तेव्हा, तो गुंतवणुकीसाठी चांगला असतो का?

कंपन्या जेव्हा शेअर्सद्वारे निधी(fund) उभा करतात, त्याला शेअर इश्यू किंवा इक्विटी ऑफरिंग म्हणतात. गुंतवणूक चांगली आहे की नाही, हे कंपनीची आर्थिक स्थिती व बाजारातील परिस्थितीवर अवलंबून असते.

खाली काही महत्त्वाच्या गोष्टींचा विचार केला आहे:

निधी उभारणीचे उद्दिष्ट

वाढ व विस्तार(Growth and Expansion)

जर कंपनीने निधी व्यवसायाचा विस्तार, नवीन प्रकल्पांमध्ये गुंतवणूक किंवा नवीन बाजारात प्रवेशासाठी उभा केला असेल, तर हा वाढीचा संकेत असतो. कंपनीच्या निधी उपयोगाबाबतचा ठोस आराखडा असल्यास, भविष्यात नफा मिळण्याची शक्यता वाढते.

कर्जफेड(Debt Repayment)

जर निधी कर्जफेडीसाठी वापरण्यात येणार असेल, तर कदाचित कंपनी आर्थिक अडचणीत असेल किंवा आर्थिक ताण कमी करण्याचा प्रयत्न करत असेल. ही परिस्थिती गुंतवणुकीसाठी आकर्षक नसेल.

संशोधन व विकास (R&D)

तंत्रज्ञान किंवा नाविन्यपूर्ण क्षेत्रातील कंपन्यांसाठी R&D साठी निधी उभारल्यास, त्यातून नवीन उत्पादने व दीर्घकालीन वाढ होऊ शकते.

शेअर्सचा कमी होणारा हिस्सा (Dilution)

नवीन शेअर्स जारी झाल्यावर विद्यमान गुंतवणूकदारांचा(existing shareholders) कंपनीतील हिस्सा कमी होतो. जर निधी योग्यरित्या वापरण्यात आला, तर दीर्घकालीन वाढ हा नफा भरून काढू शकतो. मात्र, अल्पकालीन काळात प्रति शेअर नफ्यावर (EPS) परिणाम होऊ शकतो, ज्यामुळे स्टॉकचे प्रदर्शन कमजोर होण्याची शक्यता असते.

गुंतवणूक टीप: विद्यमान गुंतवणूकदार असल्यास, dilution दीर्घकालीन फायद्यासाठी योग्य ठरेल का, याचा विचार करा.

कंपनीचे मूल्यांकन (Valuation)

कमी मूल्यांकित vs. जास्त मूल्यांकित

जर शेअर्स सध्याच्या बाजारभावाच्या तुलनेत आकर्षक किमतीत जारी होत असतील, तर ते नवीन गुंतवणूकदारांसाठी चांगली संधी असते. मात्र, जर कंपनीचे मूल्यांकन जास्त असेल, तर हा निधी उभारणीचा हेतू बाजारातील फुगलेल्या किमतींचा फायदा घेण्यासाठी असू शकतो, ज्यामुळे गुंतवणुकीतून खराब परतावा मिळू शकतो.

बाजारातील भावना (Market Sentiment)

एक चांगली कंपनी सुद्धा बाजारातील नकारात्मक भावनांमुळे प्रभावित होऊ शकते. नवीन शेअर इश्यू नंतर स्टॉकची किंमत कमी होण्याची शक्यता असते, विशेषतः जर बाजार अस्थिर असेल.

गुंतवणूकदारांची भूमिका

संस्थात्मक गुंतवणूक (Institutional Investment)

जर म्युच्युअल फंड, हेज फंड सारखे संस्थात्मक गुंतवणूकदार नवीन शेअर्समध्ये गुंतवत असतील, तर तो सकारात्मक संकेत आहे, कारण हे गुंतवणूकदार गुंतवणुकीपूर्वी सखोल विश्लेषण करतात.

किरकोळ गुंतवणूक (Retail Investors)

जर किरकोळ गुंतवणूकदार मोठ्या प्रमाणावर गुंतवणूक करत असतील, तर कदाचित ती फक्त हायप किंवा तात्पुरती उत्सुकता असू शकते, जी दीर्घकाळ टिकणारी नसेल.

शेअर इश्यू नंतरचा स्टॉकचा परफॉर्मन्स

इतिहास पाहता, काही कंपन्यांचे शेअर जारी केल्यानंतर किंमती कमी होतात, तर काही कंपन्या दीर्घकालीन दृष्टिकोनातून चांगला परफॉर्मन्स देतात. बाजार या इश्यूला सकारात्मकपणे कसे पाहतो व कंपनीच्या मूलभूत घटकांवर याचा कसा परिणाम होतो, हे महत्त्वाचे ठरते.

पर्यायी निधी उभारणीचे पर्याय

कंपन्या कर्ज (बॉण्ड, कर्जे) घेऊनही निधी उभारतात. कर्ज घेतल्यास शेअरहोल्डर्सचा हिस्सा कमी होत नाही, मात्र व्याज भरावे लागते. इक्विटी इश्यूत परतावा द्यावा लागत नाही, पण हिस्सेदारी कमी होते.

सारांश:

शेअर इश्यू गुंतवणुकीसाठी चांगली संधी आहे का, हे खालील घटकांवर अवलंबून असते:

• कंपनीने निधी उभारण्यामागील कारण (वाढ, कर्जफेड इ.)
• कंपनीचे मूल्यांकन (शेअर्स योग्य किमतीत आहेत का?)
• बाजारातील व गुंतवणूकदारांची भावना
• विद्यमान गुंतवणूकदारांवरील dilution चा परिणाम

जर निधी वाढीच्या उपक्रमासाठी असेल व शेअरची किंमत वाजवी असेल, तर ती चांगली गुंतवणूक ठरू शकते. मात्र, जर आर्थिक अडचणींसाठी निधी उभारला जात असेल किंवा कंपनीचे मूल्यांकन जास्त असेल, तर ती जास्त धोकादायक ठरू शकते.